Ο Κλήδωνας

Ο Κλήδωνας Είναι ένα έθιμο της 24ης Ιουνίου, γιορτής των γε­νεθλίων του Ιωάννη του Προδρόμου (του Αϊ-Γιάννη του Ριγανά, όπως ονομάζει αυτήν τη γιορτή ο λαός, επειδή εκείνη την ημέρα μαζεύουν τη ρίγανη). Το έθιμο είναι πολύ παλιό. Η ονομασία του προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη κλήδων, που θα πει σημάδι μαντικό. Στην αρχαιότητα υπήρχε και η θεά Κληδών. Το έθιμο αυτό διατηρείται και σε άλλες χώ­ρες. Στον κλήδονα πιστεύουν ότι μαντεύουν τα μυ­στικά της τύχης των κοριτσιών που ενδιαφέρονται να τη μάθουν. Την παραμονή της γιορτής, το βράδυ, δύο κοπέλες μεταφέρουν από τη βρύση το αμίλητο νερό, χωρίς δηλαδή να μιλούν καθόλου. Σκεπάζουν κατόπιν το δοχείο που έχει το νερό αυτό με κλαδιά από δέντρα και αφού ρίξουν μέσα διάφορα αντικεί­μενα (κουμπιά, καρφίτσες, νομίσματα, μικρά κοσμή­ματα, μήλα, καρυδόφυλλα κλπ.), που τα λένε ριζικάρια -γιατί από αυτά βγαίνει το ριζικό, δηλαδή η μοίρα, κάθε κοπέλας- το αφήνουν ολόκληρη τη νύχτα στο ύπαιθρο. Εκεί το βλέπουν τα αστέ­ρια κι έρχονται οι μοίρες, για να του δώσουν την ευλογία τους. Το πρωί της γιορτής, μετά τη λει­τουργία, μπροστά στις κοπέλες και στο σπίτι μιας απ’ αυτές, στη μέση της αυλής, ανοίγεται ο κλήδονας. Κάποιο παιδί βγάζει τα ριζικάρια ένα-ένα και οι κοπέλες τραγουδούν διάφορα δίστιχα, που το καθένα είναι αφιερωμένο στην κοπέλα που ανήκει το αντικείμενο που θα βγει αμέσως με­τά. Από τον συσχετισμό του αντικειμένου με το τραγούδι βγαίνει η μαντεία γι’ αυτήν. Είναι όμορ­φα και γουστόζικα, επαινετικά ή σατιρικά τα δίστιχα αυτά και αποτελούν ένα μέρος από τα δημο­τικά μας τραγούδια.